ارتباط خواندن و نوشتن و نقاشی کودکان

در دنیای آموزش به کودکان ما با سه واژه روبرو هستیم یعنی خواند – نوشتن و نقاشی کودکان یا همان نقاشی کشیدن یه به تعبیر بهتر ترسیم کردن و در واقع این سه واژه سه مهارت ذهنی و عملی کودکان است. که هر کدام در زمانهای مختلف شروع میشوذ. مثلا ترسیم کردن (کشیدن نقاشی ) از همان دوران کودکی یعنی یک سال به بالا با خط خطی کردن شروع میشود .

و بعد نوشتن است که در دوران قبل از پیش دبستان کودکان به صورت کپی برداری سعی میکنند بعضی از کلمات را کپی کنند . و بعد با ورود به دبستان به صورت رسمی خواندن و بخصوص نوشتن آغاز میشود .

ذر این مقاله میخواهم نگاه متفاوتی را بیان کنم تا ارتباط این سه مفهم را در کناریکدیگر و تاملی که با هم دارند را برای شما شرح دهم و بگویم چطور این سه واژه میتوانند به همدیگر کمک کنند.

نقاشی و کمک به خواندن و نوشتن

همانطور که در ابتدا گفتم نقاشی به عنوان اولین مهارت ذهنی و عملی کودکان از دوران طفولیت شروع میشود و کودک سعی میکند بعد از طی دوره های نقاشی(فیلم دوره های نقاشی کودکان را ببینید ) در زمینه ترسیم و کشیدن به کمال برسد به اعتقاد من و خیلی از متخصصین   حوزه آموزش نقاشی تاثیر زیادی در سرعت خواندن و نوشتن دارد و این به این صورت است که کودکانی که به نقاشی از کودکی علاقه زیاد نشان میدهند به لحاظ مهارتی و به لحاظ ذهنی آمادگی بیشتری نسبت به بقیه کودکان دارند.

یعنی آنها مهارت مداد دست گرفتن را دارند – صبر آنها بالاتر است – اعتماد بنفس خوب یدارند و از طرفی ذهنیت آنها برای عمل کشیدن حال چه نقاشی باشد یا نوشتن بیشتر آماده است . همه شما میدانید در آموزش به کودکان ما با آمادگی ذهنی و آمادگی عملی سرو کار داریم که متاسفانه خیلی از مربیان و معلمین به آمادگی ذهنی توجه زیادی ندارند و اعتقاد دارند کودک با تمرین زیاد به نوشتن کشیدن و حتی خواندن عادت میکنند.

عادت خوب یا ید

ولی نمیدانند این عادت اگر آمادگی ذهنی به همراه آن نباشد یک عادت کورکورانه و بی نتیجه خواهد بود . عادت برای تکرار برای استمرار یاد گیری لازم است ولی کافی نیست. آنچه عادت را کامل میکند ذهنیت عمل به آن عادت است و این ذهنیت یعنی لذتی که کودکان از کشیدن و نوشتن و خواندن میبرد و نیز چیزهایی که یاد میگیرد و باعث میشود دنیای ذهنی و عملی او بیشتر نمایان شود.

باز گردیم به سراغ موضوع اصلی یعنی ارتباط خواندن و نوشتن و نقاشی کودکان

  خوب تا این مرحله مشخص شود این سه واژه در دنیای آموزش کودکان نقاش بسیار مهمی دارند ولی نکته اینجاست که چطور این موارد میتواند به کودک کمک کند و چطور این موارد در تامل با یکدیگر تاثیر گذار خواهند بود؟

نقاشی به معنی ترسیم :

اگر نقاشی را به عنوان مهارت در ترسیم بدانیم یعنی شامل هر چیزی که کودک میخواهد با مداد یا ابزار مختلف بکشد مطمنا هرچقدر مهارت کودک در ترسیم بالاتر برود بعد در نوشتن – زیبا نوشتن – چرا نوشتن – چطور نوشتن – چقدر نوشتن کمک خواهد کرد من اعتقاد دارم کودکانی که نقاشی دوست دارند از تکلیف شب و نوشتن نیز لذت میبرند من بارها و بارها در طی ۲۰ سال آموزش خودم دیدم کودکی که نقاشی را دوست دارد در نوشتن آنقدر دقت میکند که حتی حاظر نیست یک کلمه یا حرفی را نا زیبا بنویسد .

این نوع کودکان نوشتن را تکلیف نمیدانند بلکه تمرین برای یادگیری میدانند و از سوی دیگر  همین نقاشی در خواندن نیز میتواند به بچه ها کمک کند شاید بپرسید چگونه ؟ اگر به کتابهای کلاس اول دقت کرده باشید این کتابها برمبنای آموزش نوین و جهانی طراحی شده اند به این صورت که متخصصین بر این اعتقاد هستند که دیدن بصری (دیدن تصویر) میتواند به عمل خواند بیشتر کمک کند یعنی کودک وقتی یک سیب را می بیند سریع کلمه سیب را بیان میکند.

دیدن -گفتن – نوشتن

بعدی یاد میگیرد سیب را بنویسد به همین دلیل ما در آموزش به کودکان بخصوص برای کودکان دبستانی که میخواهند خواندن و نوشتن را یاد بگیرند بیشتر از تصاویر استفاده میکنیم و به همین دلیل نقاشی و ارتباط ذهنی کودک با تصویر میتواند به خواند و یاد گیری او کمک کنید .

کودکانی که عاسق نقاشی هستند حتی در ریاضی و سایر علوم مهارت بیشتری پیدا میکنند . شاید این ذهنیت برای شما به وجود بیاید که مثلا شما شاگردی دارید که نقاشیش خوب است ولی علاقه ای به ریاضی ندارد من به شما این اطمینان را میدهم که این بچه ها نقاشی را به صورت عادت بی هدف یاد گرفته اند  و دوست هم دارند و این عادت بی هدف زمینه مهارت نقاشی در آنها را تقویت کرده ولی ارتباط نقاشی با موضوعات دیگر را تضعیف کرده .

نقاشی کودکان و کمک به ریاضی

یک کودک با توجه به مطالب بالا نقاشی را با ذهنیت بازی لذت و مهارت آموزش انجام میدهد به مرور مربی و یا پدر و مادر سعی میکنند مهارت ذهنی و عملی او را در نقاشی با درس ریاضی ترکیب و یا نزدیک کنند به همین خاطر سعی میکنند در موضوعات مختلف از عداد ریاضی هم استفاده کنند ..

با آشنایی کودک با اعداد به مرور تصویر اعداد در ذهن کودک نقش می بنیدد کودک به مرور بازی و ریاضی را در قالب هنر و نقاشی می آموزد او با علامت های مختلف ۴ عمل اصلی در ریاضی آشنا میشود و… و در این فرایند مربی هیچ وقت نامی از ریاضی یا عملیاتهای ریاضی نخواهد برد فقط دین کشیدن اعداد و..

موضوعاتی  که میتواند بدر این خصوص جالب باشد

۱- فانتزی اعداد یعنی برای اهداد چشم و دماغ و دهان گذاشته بشه

۲- اعداد به عنوان کاراکترهای نقاشی بچه ها باشد

۳- رنگ آمیزی اعداد و…

حال توجه کنید اگر شما به عنوان مربی این فرایند و این نگرش را در ابتدای سال با بچه ها داشته باشید نه تنها به هنر بچه ها کمک کرید بلکه به مهارت های خواند و نوشتن آنها نیز کمک زیادی شده است

نکته ای که خیلی از مدیران مجموعه های آموزشی به آن کمتر توجه دارند نقش هنر در تقویت دروس آموزشی در پایه های مختلف بخصوص اول و دوم دبستان اشت .

پیشنهاد من به مدیران مجموعه های آموزشی

اگر میخواهید یک مربی را برای تدریس هنر بچه ها انتخاب کنید درباره رویکرد آموزشی هنر و تلفیق هنر با دروس و اینکه با چه راهکارهایی میتواند به دروس مهمی مثل ریاضی کمک کند سوال بپرسید و از او متد آموزشی نوین با استراتژی قوی بخواهید.