کاردستی خلاقانه برای کودکان و تعاریف آن

من میتوانم به جرات بیان کنم بین مربیان هنری هنوز هم یک تعریف درست و اساسی برای کاردستی  مشخص نشده .خیلی از مربیان هنری یک تصور سطحی از کاردستی دارند. من بارها و در وبلاگ خودم در ۲ سال گذشته کاردستی را هنر فکر و دست تعبیر کرده ام . خیلی ها کاردستی را در حد یک قیچی کردن و چسباندن می دانند .اما در این درس یعنی کاردستی :خلاقیت هنری با قوطی کبریت میخواهم بیشتر به این موضوع بپردازم .

در گذشته زمانی که هم سن و سالهای من دبستانی بودن کاردستی ما خلاصه میشود به یک سیب زمینی و تعداد چوب کبریت که مثلا خارپشت درست میکردیم و یا خیلی کار میکردیم با چند تکه مقوا یک خانه   می ساختیم .

در آن زمان اهداف و کارها برمبنای دانشی که معلم داشت اجرا میشود . در آن زمان مربی هنری به صورت تخصصی در مدارس نبود و هر معلم خودش با توجه به سلیقه و توانایی اش به بچه ها کاردستی آموزش میداد.ولی در عصر حاضر و در این چند سال گذشته توجه به آموزش هنر به کودکان در سراسر دنیا به صورت یک رویکرد جدید شروع و به خوبی گسترش پیدا کرده است . ولی متاسفانه هنوز هم در جامعه ما مربیانی هستند که به کاردستی به عنوان یک هنر واقعی نگاه نمیکنند .

کاردستی هنر فکر و دست

من در این درس میخواهم ضمن بیان یک کار خلاقانه آن هم با قوطی کبریت یک تغییر اساسی در نگرش شما نسبت به کاردستی به وجود بیاورم و امیدوارم همکاران گرامی دروره آموزشهای تخصصی بعد از خواندن مقاله  یک کار خلاقانه با قوطی کبریت انجام دهند. و با اجازه این دوستان این مقاله را به صورت رایگان منتشر میکنم که انگیزه ای باشد برای دوستانی که هنوز تصمیم جدی برای ارتقا سطحی هنری و شغلی خود نگرفته اند . به نظر من (به عنوان کارشناس هنر کودکان )تابستان امسال بهترین زمان برار موفقیت در سال تحصیلی جدید است .  زمان را از دست ندهید.در این مقاله با موضوعات زیر آشنا میشوید

۱- چرا کاردستی برای کودکان مهم است؟

۲- نکته های آموزش کاردستی به کودکان با توجه به شرایط سنی

۳ – خلاقیت در ساخت کاردستی با قوطی کبریت

برای خواندن ادامه مطلب بایستی اشتراک داشه باشید

برای اشتراک ماهانه – سه ماهه – شش ماهه – و یکساله اینجا کلیک کیند

چرا کاردستی برای کودکان مهم است

اولین چیزی که یک کودک در کاردستی می بیند بازی و سرگرمی است. او از بریدن و تکه کردن لذت می برد. از چسباندن و چیزی به چیزی دیگر وصل کردن شگفت زده میشود .این جریان فکری همان نقطه کلیدی است که یک مربی باهوش میتواند از آن به نفع کودکان استفاده کند .کاردستی برای کودکان دهها و شاید صدها امتیاز و مزیت داشته باشد. مزیت هایی که از دید یک کودک یعنی بازی سرگرمی شادی و ساخت چیزی برای تجربه . ولی برای مربی این مزیت یعنی دریچه ای به دنیای کودکان برای آموزش و هدایت بهتر کودکان .

ماهیت کاردستی در ساخت و به وجود آوردن است یعنی کاردستی زمانی عینیت پیدا میکند که کودک چیزی را بسازد . ولی آیا یک کودک تصوری از یک کاردستی در ذهن دارد؟ مطمنا آنچه که تصور کودک است بازی و تجربه کسب کردن خواهد بود. و آنچه مربی به کودک می آموزد به وجود آوردن تصور درستی از کاردستی خواهد بود . این اتفاق نخواهد افتاد مگر زمانی که مربی برای آموزش هنر به کودکان روشهای اصولی و مبانی هنر  به کودکان را بلد باشد . که من در ادامه به مواردی خاص و به صورت خلاصه اشاره میکنم .

اهمیت کاردستی برای کودکان

نکته های خاص برای کاردستی کودکان

اولین نکته که ابتدا هر مربی بایستی درباره آن بداند این نکته است که کاردستی با نقاشی دو مقوله کاملا متقاوت است. و بایستی این دو مقوله از هم جدا شوند.البته در بعضی جاها نقاشی و کار دستی تکمیل کننده هم هستند ولی منظور من این است که این دو هنر دو ماهیت مستقل دارند. برای اینکه این موضوع کاملا روشن شود باید بدانید که نقاشی به صورت تخت و یا همان دو بعدی اجرا میشود و کاردستی به صورت حجمی و یا به تعبیری سه بعدی .

دومین نکته این است که ساخت کاردستی با متریال و وسایل آن تعریف نمیشود یعنی حتما نباید با مقوا و کاغذ باشد هر چیزی در ساخت کاردستی میتواند به کار گرفته شود .

سومین نکته : کاردستی تجسم سه بعدی کودکان را تقویت یکند و این کار باعث میشود ذهن و فکر یک کودک پویا باشد. و معمولا کودکانی که ذهن پویایی دارند همیشه خلاقیت و اختراع کردن و ساختن و ایده پردازی از خصوصیات آنهاست .

کاردستی و درک مفاهیم

یک روش برای ایده یابی در کاردستی به کودکان

در این روش شما از کلمات غیر مرتبط با هم  کودکان را به تخیل خلاقانه میرسانید و این یکی از اصولی است که من در رویکرد آموزشی هنر کودکان تخیل خلاقانه انجام میدهم .یک روش ساده که خیلی از هنرمندان رشته های مختلف هنری از آن استفاده میکنند . مثلا کلمه میز و ماهی دو کلمه ای که هیچ ربطی به هم ندارند هر کدام یک هویت مستقل دارند. حال اگر قرار باشد شما این دو تا را به هم ترکیب کنید. که هم میز باشد و هم ماهی اولی تصویری که جلوی چشم شما ظاهر میشود یک میز است که شیه ماهی طراحی و ساخته شده .

من معمولا این روش را به دو کلمه شروع میکنم به بچه ها می گویم دو کلمه ای که من می گویم را بنویسند و بعد در باره آن فکر کنند و نقاشی ساده هر دو کلمه را بکشند .در مرحله بعدی بچه ها این دو تصویر را طوری با هم ترکیب میکنند که یک تصویر جدید و تخیلی و خلاقانه به وجود بیاید . در مراحل اولیه از کلماتی استفاده میکنم که به صورت بصری تصویر داشته باشند یعنی یک ماهی یک ظاهر بصری دارد و میز یک موجودیت عینی . هیچ وقت در مراحل اولیه این روش از کلمات و صفات استفاده نکنید مثلا کلمه دوست یک تصویر کلی دارد و کودک نمیتواند برای آن یک تصویر واحد را تجسم کند . در مراحل بعدی از سه کلمه هم میتوانید استفاده کنید .

قوطی کبریت های ساده و خلاقیت های بصری

  برای اینکه این مقاله برای شما ملموس تر باشد. این روش را با یک ساختار ساده تر برای شما بیان میکنم .در این آموزش من یک قوطی کبریت به بچه ها دادم به عنوان یک کلمه یعنی قوظی کبریت بجای یکی از آن دوکلمه ها بود. بعد به بچه ها گفتم به قوطی کبریت ها نگاه کنند . در ذهن خودشان تجسم کنند که این قوطی کبریت میتواند شبیه چه چیزی باشد .بچه ها بدن اینکه حرفی بزنند چند دقیقه به قوطی کبریت نگاه کردند و بعد من روی کاغذ کلمه دوم را به بچه ها دادم (چند کلمه مشترک) مثلا کلمه های : میز ،تخت خواب – سبد میوه – خانه و…

و بعد هر کودک کلمه خودش را با قوطی کبریت و تصور خودش هماهنگ میکرد و بعد شروع کردند به ساخت. و با وسایل اضافی که من همیشه برای بچه ها در کلاس دارم آنها ذهنیت خودشان را با قوطی کبریت هماهنگ کردند. و من در این بین فقط راهنمایی میکردم . کارهای متنوع و جالبی ساخت شد . جالبی این کار زمانی بود که بچه ها چیزهای کوچک و فانتزی ساخته بودند.

در مرحله بعدی از این کار من سعی کردم بعضی از مفاهیم را به کودکان آموزش دهم مثلا در جایی که بچه ها روی قوطی کبریت را نقاشی خانه کشیدند قسمت داخلی قوطی کبریت میتوانست داخل خانه باشد و بچه ها داخل خانه را درون جهبه قوطی کبریت نقاشی کشیدند. این کار یعنی خلاقیت با قوطی کبریت دنیایی از خلاقیت – بازی – سرگرمی برای کودکان دارد و ضمن آن آنها با خیلی از مفاهیم آشنا میشوند که من به چند نمونه از آن اشاره میکنم .

قوطی کبریت و مفاهیم ساده به کودکان

۱- قوطی کبریت و بازی و ریازی : کودک روی جلد قوطی کبریت دو عدد را مینویسد که بین آنها یک علامت ریاضی است مثلا بعلاوه بعد داخل جعبه جواب این دو کلمه که حاصل جمع آنهاست داخل جعبه توشته میشود.

۲- تست هوش و معلومات :این میتواند یک بازی باشد مثلا روی قوطی کبریت نقاشی خانه حیوانلات کشیده شود و داخل آن حیوان مورد نظر کشیده شود و بچه بدون اینکه داخل را ببیند حدس بزند آن تصویر خانه برای چه حیوانی است .