خلاقانه با نقاشی ویترای برای کودکان

نقاشی روی شیشه یکی از قدیمی ترین تکنیک های نقاشی در دنیا است. شاید نتوان به برای آن عنوان سبک را بیان کرد. ولی یک شیوه در نقاشی است که تحول زیادی در هنر- معماری – فضا سازی و تزئینات مختلف گذاشت . نقاشی روی شیشه با توجه به ساختاری که دارد به راحتی میتوان برای آموزش نقاشی به کودکان مد نظر قرار بگیرد از این در این درس من میخواهم نقاشی ویترای (نقاشی روی شیشه ) را به کودکان اول تا ششم به صورت سه نوع سطح  بیان کنم تا شما بتونید از این هنر به نفع کودکان بهره ببرید .

همانطور که شما میدانید نقاشی روی شیشه به عنوان یک هنر تزئینی از آن یاد میکنند. چرا که در ابتدا در ساخت پنجره های کلیساها و کاخ های سلطنتی از آن استفاده شد.این هنر به سده سوم میلادی بر میگردد و اولین نمونه ها از این هنر را در اثار به دست آمده درایتالیا بوده . هنرمندان برروی شیشه تصاویر را متناسب با محیط طراحی و اجرا میکردند و بعدها این هنر وسعت پیدا کرد و به صورت وسیعی در مکانها و فضاهای مختلف مورد استفاده قرار گرفت.

اهمیت نور در نقاشی روی شیشه

یک نکته که به نظرم بسیار مهم است و شاید مربیان هنرکودکان  کمتر به آن توجه کرده اند  پیوند این هنر با نور بوده که به نطر می آمده رنگی شدن و نقاشی شدن پنجره های بزرگ کاخها و کلیسا ها  به این دلیل بوده که ضمن زیبایی خود تصویر انعکاسی از نور بر روی این شیشه های منقوش  زیبا خاصی به آن فضاها می بخشید  در واقع یک نوع تلفیق نور با هنر مد نظر بود و این هنر به درجه ای از کمال خود رسید.

دامنه این نوع نقاشی به وسایل کوچک و تزئینی رسید. و در حال حاضر هنرمندان زیادی بر روی انواع ظروف و وسایل مختلف منزل و فضاهای داخلی و خارجی بناها از این هنر بهره می برند . به نطر من این هنر میتواند برای کودکان بین ۷ تا ۱۲ سال به صورتی که بیان میکنم مفید باشد. تا هر گروه سنی متناسب با شرایط و اهدافی که برای آنها تعریف میشود با این هنر آشنا شوند .

نقاشی روی طلق برای کودکان ۷ و ۸ ساله

کودکان ۷ و ۸ سال : به نظر میرسد واژه نقاشی روی شیشه یا ویترای برای این کودکان مناسب نباشد. چون قرار نیست این بچه ها روی شیشه نقاشی بکشند و تنها دلیل آن بحث امنیت و صدمه ندیدن کودکان است. ولی میتوان این هنر را به گونه ای دیگر برای بچه ها تشریح کرد . من خودم در کلاس درس از طلق های معمولی و بی رنگ استفاده میکردم برای آنها یک قالب مقوایی و مجکم می ساختم و طلق را روی آن می چسباندم تا صاف و یک دست قرار گیرد. بعد کودک با قلم مو و رنگ گواش روی آن نقاشی بکشد من موضوع را آزاد می گفتم چون میخواستم مهارت کودکان را در این نوع نقاشی بالا ببرم.

از این رو تمرکز روی موضوع نبود . بعد که نقاشی ها تمام می شود . با اسپری ورنی (براق کننده )روی نقاشی ها اسپری میکرد تا هم رنگها ثابت بمانند و هم رنگها براق تر دیده شوند . در مرحله آخر آزمایش نور و نقاشی را با بچه ها انجام میدادم نقاشی روی طلق را در معرض نور آفتاب قرار میدادم تا نور خورشید به آن بخورد بعد تصویر نورانی نقاشی روی زمین یا میز کلاس نقش می بست.

نقاشی روی پلکسی و طلق  برای کودکان ۹ و ۱۰ ساله

کودکان ۹ و ۱۰ ساله : برای این بچه ها هم از طلق استفاده میکردم با همان چهار چوب مقوایی ولی برای این گروه کمی کاراصولی تر بود. برای آنها از رنگ مخصوص ویترای استفاده  کردم البته شما میتوانید به جای طلق از ورقه های پلکسی نیز استفاده کنید این ورقه ها شبیه شیشه هستند و غیر قابل شکستن ولی متاسفانه گران و خیلی در دسترس نیست . از این رو من روی طلق با بچه ها کار کردم از آنها خواستم طرح مورد نظر خودشان را روی کاغذ بکشند بعد آن طرح را زیر طلق چسباندن و بعد با خمیر سیاه مخصوص نقاشی ویترای روی طلق مسیر خطوط مداد را با خمیر ویترای کامل کردند.

در واقع خطوط طرح با خمیر باریک و سیاه روی طلق قرار گرفت . این کار کمی برای بچه ها سخت بود و به همین خاطر من از آنها خواستم یک طرح ساده و بزرگ کار کنند. مانند یک سیب یا یک گل و..  بعد از خشک شدن خمیر سیاه داخل طرخ را با رنگ ویترای که شبیه جوهر رنگی بود با قلم مو رنگ آمیزی کردند . این رنگ سریع خشک میشود و از روی طلق پاک نخواهد شد این اولین کار بچه ها بود در کارهای بعدی برای این گروه سنی  طرح های پیچیده و با ریزه کاریهای بیشتر انجام دادم تا آنها مهارت کافی را به صورت قدم به قدم فرا رگیرند. البته ازمایش نور از برنامه های اصلی کن با بچه ها بود و ـنها هم کار با نور خورشید را امتحان کردند .

نقاشی روی شیشه  برای کودکان ۱۱ و ۱۲ ساله

کودکان ۱۰ و ۱۱ سال : این بچه ها به واسطه سن شان و مهارتهای بیشتر اولین کار را روی ورق پلاکسی با آنها کار کردم. شیوه کار همانند بچه های ۹ و ۱۰ ساله بود . طرح این بچه ها ساده ولی با جزئیان بیشتر بود یک اصل تکنیکی را هم با این بچه ها کار کردم و آن این بود که در نقاشی ویترای تمام خطوط سیاه یا همان خطوطی که با خمیر وتیرای درست میشود بایستی به هم متصل شوند یعنی در نقاشی ویترای ما خط رها شده نداریم هر خطی به خطی دیگر متصل میشود و این باعث میشود محدوده هر رنگ مشخص شود برای روشن تر شدن این موضوع به تصویر زیر نگاه کنید شما می بنید که خطوط سیاه کاملا مشخص و طرح انگار به صورت شبکه ای طراحی شده است یعنی به شکل خط کشی شده و اشکال هندسی.

من برای این بچه ها کار را به این صورت تمام نکردم در مرحله بعد به همه بچه ها با حفظ ایمنی یک تکه شیشه دادم که اطراف آن را با چسب  برق پوشانده بودم که دست بچه ها آسیب نبیند و بعد کار را روی شیشه و به صورت اصولی تر انجام دادیم. دقت و ظرافت در طراحی – انتخاب موضوعی ساده ولی زیبا – استفاده از رنگهای شاد و متنوع از خصوصیات این کار بود. بعد از بچه ها خواستم در منزل با همراهی و نظارت پدر یا مادر این کا را روی یک لیوان یا پارچ آب انجام دهند. من توضیحات این روش را روی کاغذی تایپ کردم و به همه مادرها دادم تا آنها با بچه ها بتوانند به راحتی کار کنند .البته تعداد زیادی از مادرها علاقمند به این هنر شدند و بعد به صورت جدی کار را ادامه دادند .

نتیجه گیری این درس

این درس را میتوان با تمام بچه ها در هر گروه سنی انجام داد فقط باید بدانید که آموزش نقاشی به کودکان بر پایه یک سری مبانی و اصول بناشده است . و اگر شما تکنیک های نقاشی کوودکان  را با شیوه های اجرایی هماهنگ کنید و با دانش کاملا از مباحث تخصصی درهم امیزید .  مطمنا نتیجه بیشتری خواهید برد . تکنیک نقاشی روی شیشه یکی از تکنیک های خاص هنری و تزئینی در سراسر دنیا است که جایگاه خاص خودش را دارد از این رو من از شما میخواه این تکنیک را به صورت اصولی و جدی فرا بگیرید و به کودکان آموزش دهید بخصوص کودکان ۱۰ تا ۱۲ سال .