مربی هنری آماده برای تدریس چه ویژگی هایی دارد ؟

شاید تصور کنید برای سال تحصیلی آماده هستید ولی من به جندین دلیل به شما ثابت میکنم آماده نیستید و همین زمان کم باقی مانده تا شما برای سال تحصیلی جدید آماده شوید . من پرسیدم مربی هنری سال تحصیلی را چگونه آغاز میکند و این سوال یک موضوع را خیلی حساس بیان مبکندو آن هم مربی هنری است . من عنوان کردم مربی هنری . مگر این آمادگی برای مربیان غیر هنری نیست ؟

در جواب باید بگویم یک مربی هنری با توجه به نوع تدریسی که دارد به مراتب مسئولیت و نوع کار او سخت تر و حساس تر خواهد بود . تنوع در هنر – جذابیت های هنری برای کودکان – گرایشات هنری خاص کودکان و .. باعث شده که تدریس هنر یک امر بسیار حساس و مهم مطرح شود و این موضوع شرایط و نوع آمادگی مربی را بسیارسخت خواهد کرد.

اگر مربی هنری هستید اگر مدیر مجموعه آموزشی هستید و سرو کارتان با مربی هنری است و اگر مسئولیت بالاتری در نظام آموزش و پرورش دارید حتما این مقاله را با دقت بخوانید و بعد بسنجید که کجای این دنیای مربی گری هنری هستید .

مربی هنر در نگاه کلی باید چه ویژگی هایی داشته باشد ؟

خیلی ها اعتقاد دارند  یک مربی هنری همین که مدرک هنری داشته باشد و بخواهد آموزش بدهد کفایت میکند ولی متاسفانه باید بگویم در اکثر مواقع همین مدرک هنری معضلی بزرگ برای مربی هنری خواهد بود. چرا که مربیان فکر میکنند همان موارد و موضوعاتی که در دانشگاه به آنها آموزش داده شده را باید به کودکان منتقل کنند . خیلی از همکاران هنری که مدرک هنری دارد به این تصور به کلاس میروند و بعد نمی توانند با بچه ها ارتباط برقرار کنند ودر شیوه تدریس با مشکل  مواجعه میشوند. من بارها شاهد بوده ام که مربی هنری با مدرک لیسانس و فوق لیسانس در همان ابتدای سال تحصیلی دچار مشکل شده.

البته من نمیخوام منکر مدرک هنری بشوم و اعتقاد دارم داشت مدرک هنری برای یک مربی لازم است ولی کافی نیست . چون تعریف هنر برای بچه ها یک تعریف  خاص و مرتبط با خود کودک است  . لازم است چون یک مربی بایستی اصول اولیه و مبانی هنرهای  بصری را بداند و.. و دهها موضوع دیگر . بعد همین مربی بتواند این دانسته های دانشگاهی با هنر و مبانی هنری کودکان تطبیق دهد . شاید بپرسید چگونه ؟ که در ادامه به آن فقط اشاره میکنم چون موضوعی است که به همین راحتی نمیشود با ان پرداخت.

چرا همه به دنیال طرح درس هستند ؟

  دومین موضوع که برای یک مربی هنری برای شروع سال تحصیلی مهم است طرح درس برای آموزش است.  با توجه به اینکه من در این سایت بیش از ۵ مورد شیوه نامه هنری برای مربیان دارم ولی نگاهم نگاهی جزوه محور نیست. و اگر این شیوه نامه ها را برای  پیش دبستان تا ششم دبستان نوشته ام فقط به این دلیل است   که راهنمایی برای آشنایی با کلیت تدریس باشد. ولی  خلاقیت مربی موضوع بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود. البته شیوه نامه ها به صورت تقریبا کامل نوشته شده ولی ذهنیت همانطور که گفتم برروی خلاقیت و تغییرات خلاقانه مربی خواهد بود .

متاسفانه بعضی از مربیان بدون طرح درس وارد کلاس میشوند و روند کلاس و سطح کلاس آنقدر پایین خواهد بود که حتی کوچکترین بازده برای کودک نخواهد داشت . داشتن طرح درس یعنی داشتن بیشن و هدف . یعنی داشتن راهی که  ذهن و مهارت های کودکان پرورش پیدا کند . طرح درس به معنی  داشتن شیوه نامه و حتی شیوه نامه های من نیست. بلکه داشتن یک بینش هنری آمیحته با خلاقیت برای هدایت کودکان است .حال ببینید این بینش و یا به قول خودمان این طرح درسها رو دارید. 

مربیان بی انگیزه مربیان توهمی یا مربیان باهوش

موضوع سوم شما جزء کدام دسته از مربیان هستید ؟  در امر آموزش و یاد گیری سه دسته مربی داریم و به قول آقای کوین ترودو آدمهایی که قابلیت تغییر پذیری دارند . دسته اول مربیانی هستند که هروقت به آنها صحبت میکنید ابراز ناتوانی میکنند. و بیان میکنند که مثلا از ما گذشته – مارا چه به این کارها و… این مربیان عملا هیچ انگیزه ای برای تغییر پذیری و پیشرفت ندارند و بچه هایی که به عنوان دانش آموزش در کنار این مربیان قرار میگیرند هیچ بهره ای از دانش و هنر نخواهند برد.

دسته بعدی مربیانی هستند که خودشان را خیلی بالا تصور میکنند که معمولا تحصیل کرده ها و آنهایی که سابقه بالایی دارند این گونه اند این دسته از مربیان در توهم قرار دارند و فکر میکنند عالم دهر هستند. در  صورتی که علم و هنر هیچ وقت متوقف نخواهد شد و به همین دلیل یاد گیری هم پایانی نخواهد داشت . این دسته به تصور اینکه مثلا فوق لیسانس هنر هستند در محیطی قرار میگیرند که زبان بچه ها را نمیدانند و ندانستن این زبان مشکلات زیادی را به دنیال خواهد داشت من در ادامه به این زبان اشاره میکنم .

این مربیان همانطور که گفتم آموخته های خودشان را با فرمول آکادمیک به کودکان منتقل میکنند و صددرصد در این امر ناموفق خواهند بود 

و دسته سوم مربیانی هستند که مانند شما که الان این مقاله را میخوتنید به دنبال دانش افزایی  هستید این گروه هیچ وقت از علم و هنر آموزی دست نمیکشند و همواره در حال مطالعه تحقیق و فراگیری هستند . این مربیان قابلیت تغییر پذیری بالایی دارند و به همین دلیل است که میتوانند در جامعه تغییر ایجاد کنند . حالا شما جزء کدام دسته هستید؟

جقدر زبان کودکان را درک میکنید ؟

یکی دیگر از موضوعاتی که باعث میشود شما با آمادگی کامل سال تحصیلی را آغاز کنید شناخت عمیق کودکان و به تعبیر من شناخت زبان آنهاست زبانی که بچه ها با آن فکر میکنند با آن بازی و … انجام میدهند . این زبان مانند زبان مادری نیست. برای درک آن مربی باید کودک را بشناسد و در این میان کار مربی هنری به مراتب بیشتر و سخت تر است. چون هنر برای کودکان یک ماهیت بیانی قویی دارد که مربی را مجبور میکند که روانشناسی کودک را بدانید – با علم روانشناسی نقاشی کودک آشنا باشد – بداند دنیای تخیل کودکان بر چه مبنا بناشده است و… حالا به نظر خودتان جقدر زبان کودکان را میدانید ؟

رویکرد آموزشی شما بر چه مبنا بنا شده است؟

هر مربی برای آموزش به کودکان بایستی یک رویکرد آموزشی منسجم داشته باشد . این رویکرد ربطی به شیوه نامه و شیوه اجرایی شما ندارد و در واقع همه این موارد متاثر از این رویکرد تدوین میشوند . . منظور من از رویکرد ساختار ذهنی و آموزشی است مثلا رویکرد رجیو امیلیا یک رویکرد کودک- مربی- و  الدین محور است . در این رویکرد این سه گروه مانند سه ضلع یک مثلث از همدیگر یاد میگیرند و به هم یاد میدهند. این ساختا همکارهی هر سه ضلع را شامل میشود و .. و اگر خواستید بیشتر بخوانید به لینک آبی رجیو امیلیا مراجعه کنید. یا رویکرد پروژه ای یا رویکرد هنر کودکان تخیل خلاقانه و…

تمام این موارد  برای مربی حکم حیاتی دارد این موارد شالوده ذهنی مربی را تعیین میکند که البته بایستی با سیاست های مدرسه نیز هماهنگ شود . اگر خواستید میتوانید هر کدام از این رویکردها را در سایت من بخوانید و بعد با معیارهای خودتان و مدرسه بسنجید و بعد یکی از این موارد را انتخاب و اساس کار را بر روی آن استوار کنید و در ادامه شیوه نامه ها و طرح درس خودتان رابر این مبنا تنظیم کنید .

مواردی را که می گویم مطمنا دوستان و همکاران دوره های غیر حضوری و مشاوره ای به خوب درک میکنند .

برنامه های جنبی و قدرت اجرایی مربی هنری

موضوع بعدی که معمولا مربیان انجام نمیدهند یا به صورت موردی و خیلی اتفاقی اجرا میشود. برنامه های جنبی هنری است. این برنامه ها برای مربی هنری بسیار مهم است. یک مربی با توجه به توضیحات بالا  ساختار خود را تعیین میکند طرح درسهای خود را مشخص میکند و تعیین میکند در چه روزهایی چه نوع کارهای هنری با بچه ها انجام دهد. حال نوبت به برنامه های جنبی میرسد منظور از برنامه های جنبی مواردی است که مربی برنامه ریزی میکند تا به اهداف زیر دست پیدا کند:

۱- تعامل بیشتر مدیر و مسئولین با مربی هنر و بحث های هنری

۲- تعامل بیشتر اولیای کودکان با مربی و مدرسه

۳- همسوکردن و بالا بردن سطح آگاهی  و دانش هنری مسئولین و اولیای کودکان .

۴- ایجاد انگیزه و نشاط بیشتر در کودکان در تمام زمینه های هنری .

با این اهداف مشخص میشود وظیفه مربی هنری به مراتب بیشترو حساستر خواهد بود نسبت به معلمین دیگر من تعدادی از برنامه های جنبی را برای شما بیان میکنم:

بررنامه های جنبی

الف – برگزاری نمایشگاههای هنری در طول سال تحصیلی مثلا ۳ نویت 

ب- برگزاری برنامه های متنوع هنری در حیاط در زنگ های تفریح .

ت – برنامه های آموزشی و همکاری با معلمین پایه ها برای تقویت و کمک به درس بچه ها بخصوص در درس ریاضی تحت عنوان هنر بازی ریاضی-

د -برگزاری کارگاه مادر و کودک هر ماه با محوریت آشنایی اولیای کودکان با هنر کودکان.

  ج -برگزار نشست های تخصصی مادران و دعوت از کارشناسان و روانشناسان حوزه هنره کودکان و…

و البته تمام این موارد بایستی از قبل آماده و برنامه ریزی شود و مربی با آگاهی کامل این کارها را انجام دهد من در قسمت مشاووره های هنری خودم با مربیان هنری سعی میکنم تمام این موارد را به صورت کامل با همفکری آنها تدوین کنم . و مربی تنها دغدغه او رفتن به کلاس و آموزش اصولی باشد .

تمام این موارد و چند مورد دیگر کارهایی هستند که یک مربی موفق و باهوش هنری انجام میدهد نه بخاطر اینکه مدیر مدرسه یا کسی دیگر از او بخواهد بلکه برای اینکه قدرت و توانایی خودش را در تدریس هنر نشان ده.د و از طرفی هم مسئولیت خودش را در قبال کودکان به خوبی اجرا کند .

باز تاکید میکنم این موارد بایستی به صورت تخصصی بررسی تدوین و اجرا شود و لازمه آموزش به کودکان این موارد است . حال یک مربی هنری سال تحصیلی را چگونه آغاز میکند ؟ خودتان با اندکی تامل خودتان را ارزیابی کنید و ببینید چه مواردی  هست که باید روی آن کار بیشتری انجام دهید .

نکته مهم پایانی

اگر من به صراحت و کمی تند این موضوع را مطرح کردم تنها دلیل آن احساس مسئولیتی است که نسبت به همکاران مربی دارم و بخصوص آنهایی که دغدغه آموزش صحیح به بچه ها را دارندو میخوواهند در کار خود در مدرسه خود – در شهر و استان و حتی کشور نفر برتر باشند  وگرنه کسانی که حتی حاضر نیستند برای ارتقاء سطح علمی و هنری خود تنها روزی کمتر از ۱۰۰۰ تومان هزینه کنند .دیگر چه میتوان گفت و من روی صحبتم با آنها نیست . و در انتها حتما مقاله چه کارهایی مربی هنری نباید انجام دهد را بخوانید .

در پایان به مدیران و مسئولین مدارس پیشنهاد میکنم از بستر های آموزشی برای مربیان به سادگی نگذرید و سعی کنید آنها حتی اگر هم شده به صورت غیر حضوری و حتی حضوری این امکان را داشته باشند تا سطح آگاهی هنری خود را بالا ببرند . من در حال حاضر در حال برنامه ریزی برای دوره های آموزشی هنری برای چند استان هستم که خوشبختانه این کار به همت مسئولین ردبالای آموزش و پرورش انجام شده است که امیدوارم به نتیجه خوبی منتهی شود .