نقاشی شطرنجی و آموزش خاص به کودکان

نقاشی شطرنجی یک از موضوعات خاص برای آموزشهای خاص به کودکان

نقاشی شطرنجی و آموزش خاص به کودکان را من نمیخواهم به عنوان یک تکنیک و یا یک روش برای شما معرفی کنم در واقع نقاشی شطرنجی موضوعی است که ارتباط خوبی برای آموزشهای خاص به کودکان در آن میتواند پیدا کرد . قبل از اینکه این درس را شرح بدهم مثل همیشه به موضوع و موضوعاتی اشاره میکنم که به مراتب اهمیت آن بیشتر از خود نقاشی است .

موضوع این مقاله استفاده از نقاشی به عنوان ابزاری برای آموزشهای خاص به کودکان . من دراین مقاله  دو رویکرد ذهنی را به صورت خلاصه  بیان خواهم کرد. رویکرد اول نظریه ای است که به صورت کلی با این که از نقاشی به عنوان ابزاری برای یادگیری موارد دیگر استفاده کنیم مخالفت میکند و اعتقاد بر این است که نقاشی ماهیت وجودی خودش را برای کودکان حفظ کند. و کودک فقط برای ذات نقاشی نقاشی بکشد.

و نظریه دوم بازگو میکند نقاشی کودک میتواند ابزاری برای یادگیری دیگر موارد مهم برای کودکان باشد . به نظر شما کدام صحیح میتواند باشد ؟من هر دو این نظریات را قبول دارم ولی نکته مهمی جایی است که متاسفانه خیلی از دوستانی که مخالفت میکنند فراموش کرده اند و بعضی از دوستان موافق هستند نیز ناآگاهانه از آن استفاده میکنند . این موضوع را بیشتر شرح خواهم داد.

الگو یابی

یک جامعه ابده آل در آموزش به کودکان

یک جامعه ایده آل را در نظر بگیرید. در جامعه ایده آل کودک از بدو تولد درست بزرگ و تربیت میشود. مراحل آموزش و تربیت را با متد های روز و کارشناسی پشت سر میگذارد .پدر و مادر های این کودکان در این جامعه ایده آل سطحی آگاهی قابل قبولی دارند. نقش آنها در تربیت کودکان بسیار خوب و پر رنگ است . کودک در محیط مدرسه با ساختار محکم و اصولی آموزشی روبرو است. او دروس مهم و کاربردی را با شیوه های نوین آموزشی فرا میگیرد در این جامعه ایده آل که مطمنا در خیلی از کشورهای دنیا شاهدآن هستید هر چیز در جایگاه خودش مورد استفاده قرا میگیرد دیگر به هنر به عنوان ابزار نخواهد بود.

هنر برای خودش اهمیت دارد و هر فعالیتی در جایگاه خودش به صورت کامل نمود پیدا میکند . بله در چنین جامعه ای  هنر ماهیت خودش را دارد و هنر برای هنر معنی پیدا میکند . البته نباید فراموش کنید که در همچنی جوامعی نیز گاهی هنر بهانه ای میشود برای مسائل خاص کودکان…

نظریه دوم بر میگردد به ساختار غیر اصولی آن. واقعیت این است جامعه ما اینگونه نیست کودک از بدو تولد با کم و کاستی های مختلف بزرگ میشود به لحاظ گفتاری – رفتاری – ارتباطی – اجتماعی – مهارت آموزی و دهها مورد دیگر در فقر مطلق قرار میگیرد. و وقتی وارد محیط های رسمی و آموزشی و تربیتی میشوند با یک معضل بزرگ روبرو خواهند شد.و آن هم این است که به کودک نمیتوان بدون در نظر گرفتن امکانات بیشتر به او آموزش داد.

مربی یک نفر با دهها مهارت و هنر

فرض کنید یک کودک وارد پیش دبستان میشود. این کودک با همین شرایط جامعه ما به سن شش سالگی میرسد. حال کمی بالاتر یا پایین تر بعد قرار است در این پیش دبستان چیزهایی فرا بگیرد که مهارت های او برای ورود به دبستان تقویت کند . به نظر شما یک مربی با این شرایط چطور میتواند به کودک آموزش دهد؟ وقتی وارد بطن زندگی کودک میشوید می بینید پدر و مادر از آموزشهای ابتدایی در حق کودک خواسته یا نا خواسته دریغ کرده اند . چه کسی باید جبران کند ؟ مطمنا توقع  میرود که مربی این کار را انجام دهد .

مربی پیش دبستان هم باید نقش مربی را داشته باشد هم روانشناس هم هنرمند  هم مشاور و.. با این شرایط بهترین شیوه برای آموزش استفاده از ابزار های مختلف برای آموزش است. که مطمنا میدانید هنر بهترین و تاثیرگزارترین خواهد بود .

با این توضیح کوتاه من میخواهم توجه شما را به این درس یعنی نقاشی شطرنجی و آموزش خاص به کودکان  جلب کند که میتواند کمک بسیار خوبی برای آموزش به موضوع ریاضی و بعضی از نکات آموزشی باشد .

نقاشی شطرنجی از کجا شروع میشود و چرا مهم است .

یک  کودک در نقاشی با مشکلی روبرو است. که من بارها در دروس مختلف این سایت به آن اشاره کرده ام و آن هم ابراز ناتوانی کودکان در کشیدن نقاشی است . البته برای  رفع این مشکل راه های زیادی را من در درسهای مختلف پیشنهاد کرده ام که میتوانید در اینجا یکی از آن موارد را بخوانید . نقاشی شطرنجی یکی از این موضوعات است. در این نوع نقاشی کودک از جزء به کل میرسد . به این معنی که کودک در نقاشی کشیدن یک ذهنیت کلی را از موضوع دارد وقتی به او می گوئید خانه بکشد او یک تصویر کامل از یک خانه را برای خودش در ذهن دارد. و به خاطر همین تصور کامل ابراز ناتوانی میکند. حال شما با روش نقاشی شطرنجی از جزء به کل برسید .

بیاید فضای کار را با همین مثال خانه برایتان بیشتر تشریح کنم. فرض کنید قرار است یک خانه بسازیم اول به یک زمین نیاز داریم (کاغذ سفید ) بعد به نقشه خانه نیاز داریم (سطوح شطرنجی روی کاغذ) حال فرض کنید هر دادم از این خانه های  شطرنجی جای یک آجر است که خالی است بعد شما دانه به دانه این خانه ها را رنگ میزنید تا خانه ساخته شود . ولی این کل جریان نیست .

چون همانطور که گفتم بچه ها یک ذهنیت کلی نگر درباره نقاشی دارند و به همین راحتی نمیتوانند تصور نقاشی شطرنجی را درک کننند به همین خاطر من روش زیر را با بچه های اول و دوم به صورت زیر اجرا کردم که نتیجه خیلی خوبی داد .

خانه سازی به مربع های  کوچک مقوایی

من حدود ۲۰۰ مربع  ۱۰ در ۱۰ سانت را بارنگ های قهو ه ای وآبی – قرمز و زرددرست کردم. بعد با بچه ها به محیط ورزشی مدرسه رفتیم حایی که بچه ها به راحتی میتوانستند  روی زمین کار کنند. من به بچه ها برگه شطرنجی را نشان دادم و تعدادی به صورت ناقص به آن اشاره کردند بعد قرار شد با بچه ها خانه بسازیم از بچه ها پرسیدم خانه با چی ساخته میشود و اکثرا گفتند آجر. من به بچه ها گفتم فرض کنید این مربع ها آجر های ما هستند و حال می خواهیم خونه درست کنیم …

کمی حالت نمایشی به خودم گرفتم بعد گفتم ولی بچه ها نقشه خونه رو نداریم … بچه ها مات به من نگاه کردند یک ورق یزرگ شطرنجی از قبل ساخته بودم را آوردم و روی زمین پهن کردم . گفتم این ورق شطرنجی  زمین خونه ماست حال خونه درست کنیم من خیلی آرام یک ردیف ۱۲ تایی را روی زمین چیدم  و دو تا خانه را در وسط خالی گذارشتم  برای درب خانه .در حین کار با حالتی نمایش سعی میکردم بچه ها را بیشتر جذب کنم. ردیف بعد را از بچه ها کمک گرفتم و همین و آخر کار خانه به صورت کامل تمام شذ .

بچه ها با دیدن خانه کلی ذوق کردند. بعد قرار شد دوباره خانه سازی کنیم مربع ها را برداشتم و این بار هر کودک به نوبت یک مربع را سر جایش قرار میداد . باز خانه تمام شد . بعد از این کار همانجا از بچه ها خواستم همان خانه را با مداد رنگی روی کاغذ شطرنجی کوچک نقاشی کنند  . این بازی بارها و بارها در طول سال با بچه ها انجام شد و موضوعات هر جلسه متنوع و کمی سختر میشود طوری که بچه ها به راحتی می توانستند داخل یک برگه شطرنجی نقاشی بکشند .

چرا این درس میتواند به ریاضی کمک کند

  باز میگردم به موضوع اصلی این مقاله آموزشی و آن هم نقاشی شطرنجی و آموزش خاص به کودکان  چطور به ریاضی بچه ها کمک میکند؟ مطمنا میدانید الگو یابی یکی از موضوعات مهم درس ریاضی برای کودکان دبستانی است . اینکه چرا الگو یابی در ریاضیت مطرح شده یک بحث طولانی است که بعد به آن خواهم پرداخت ولی نکته این موضوع در این است بین اشکال و اعداد و فرمها یک رابطه وجود دارد که کودک باید بتواند این رابطه را پیدا کند و الگو یابی یکی از کارهایی است که میتوان با آن به کودک کمک کزد.

در ریاضی مثلا بین عددهای ۲- ۴-۶- ۸- ۱۰ و.. یک رابطه وجو دارد و آن هم این است که هر بار به هر عدد ۲ اضافه میشود و این رابطه یک درک ریاضی است . در این آموزش وقتی یک کودک رابطه بین خانه های خالی شطرنجی را با آجر کاری و رنگ آمیزی تشخیص داد میتواند خانه را بسازدو..

نتیجه گیری مهم این درس

همانطور که شما این درس را با دقت خواندید متوجه شودید که نقاشی میتواند در شرایط خاص جامعه ما کمک خوبی برای دروس دیگر بچ ها باشد و از طرفی هم ماهیت نقاشی بودنش را حفظ کند من در این مقاله سعی با یک روش ساده همراه با بازی هم به نقاشی کودکان کمک کنم هم به موضوع الگو یابی در درس ریاضی اول و دوم دبستان