اهمیت یک تکنیک به اسم یا ظاهر آن نیست
من در آموزش های خودم در این سایت سعی میکنم نگاه شما را نسبت به بعضی از تکنیک ها تقویت کنم یا تغییر دهم که نتیجه آن برای شما و بچه ها پرورش ذهن خلاق باشد. در این درس یعنی تکنیک سفال با نقاشی اگر به ظاهر آن توجه کنید حتما فکر میکنید که این تکنیک دیگر آموزش نمیخواهد. همین که به کودکان بگوئیم روی سفالهایی که به آنها میدهیم نقاشی بکشند کافی است .بله به ظاهر و خیلی سطحی درست است . ولی اگر از آن دسته از مربیان یا اولیای علاقمند به هنر واقعی کودکان باشید متوجه خواهید شد که عمل کشیدن نقاشی برای کودکان هدف اصلی نیست .
در واقع هر تکنیکی یک بخش ظاهری دارد و یک بخش باطنی که هدف اصلی در بخش باطنی آن نهفته است. البته بخش ظاهری آن زمانی میتواند مهم باشد که در راستی هدف قرار گیرد مثلا در یک درس شما قرار است نظم را در قالب هنر به کودکان منتقل کنید و کودکان در این زمینه تقویت شوند. خوب در این صورت ضمن اینکه نوع آموزش به لحاظ باطنی با این هدف هماهنگ است بخش ظاهری ان نیز مهم است چرا که نظم یک جنبه عینی نیز دارد که کودک میتواند فرق بین نظم و بی نظمی را ببیند و درک کند.
اهمیت یک موضوع در تعیین اهداف نمایان میشود
حال فکر میکنید اهداف این درس چه میتواند باشد؟وقتی شما هدف را تعیین کردید آن وقت اهمیت موصوع مشخص میشود فرض کنید بچه ها با هم فوتبال بازی میکنند و به ظاهر یک تعداد بچه به دنبال یک توپ میدوند. اگر به ظاهر آن بخواهید قضاوت کنید باید بگوئید چه کار بیهوده ای که این تعدادبچه به دنبال یک توپ میدوند .ولی هدف اصلی بازی فوتبال این نیست. حتی نباید بردو باخت هم جزءاهدف اصلی قرار بگیرد .اینکه تعدادی از بچه ها با هم هماهنگ میشوندو کارگروهی را فرا میگیرند و بعد پرورش جسمی برای آنها به وجود می آیدو در کنار آن مفاهیم دیگری چون تلاش -رعایت قانون و مقررات-احترام به هم و به تیم مقابل -دوست بودن و شادی و…را یم آموزند اهمیت دارد .از این رو جنبه ظاهری در اولویت هدف گزاری نیست .
در هنرنیز برای کودکان و نوجوانان به اینگونه است چرا که نقاشی کشیدن کودک یا کاردستی ساختن و..ظاهر یک جریان هنری است . و من اعتقاد دارم نقاشی کشیدن یک کودک در اولویت نیست (نظر شما چیست ؟نظر خودتان را در پایین صفحه درج کنید )
من در این درس میخواهم شما را با یک پیوند خاص هنری و ترکیب هنری آشنا کنم تا شما بتوانید دریچه های جدیدی از اهداف برای بچه ها ترسیم کنید.
سفال و نقاشی دو هنر خاص برای کودکان
مطمنا شما در این سایت با بیش از ۲۰۰۰ تکنیک و روش آموزش نقاشی و هنر کودکان آشنا خواهید شد .و تمام این مطالب روی یکی از اصول هنر بچه ها پایه گذاری شده است و آن هم توجه به هویت مستقل هر رشته از هنر و نحوه پیوند درست هنر ها با هم در جهت پرورش ذهن و خلاقیت کودکان خواهد بود. نقاشی معروفترین هنر کودکان است و دارای هویت مستقلی است و در سوی دیگر سفال و سفالگزی نیز دارای اهمیت و هویت منحصر به خود است .حال اگر قرار باشد ما این دو هنر را به گونه ای خاص و هنرمندانه در کنار هم قرار دهیم چند کار را میتوانیم انجام دهیم که من در ادامه به آن خواهم پرداخت.
هنر نقاشی روی سفال برای کودکان
نقاشی روی سفال یکی از قدیم ترین هنرهای بوده و هست که قدمت آن به هزاران سال قبل بر میگردد .در آن زمان نقاشی بیشتر جنبه اعتقادی و آئینی داشت یعنی انسانها با کشیدن نقاشی بر روی دیوارها و ظرف سفالی سعی میکردند بر طبیعت و قدرت های مخفی و مرموز دنیا تسلط پیدا کنند . مثلا در نقاشی آدمها نخستین در غارها تصاویری از شکار انسان یافت شده که انسان نخستین با کشیدن خودش با نیزه که در حال شکار یک حیوان است میخواسته به این طریق روح و قدرت آن حیوان را از بین ببرد و با این کار او تصور میکرد که بر آن حیوان تسلط خواهد گرفت .. و همین بحث های اعتقادی نیز در نقاشی روی سفال دیده شده است .
بعد به مرور زمان این اعتقادات خرافی کم رنگ شد و نقاشی روی سفال جنبه تزئینی و زیبایی به خود گرفت. البته در خیلی از نقاط دنیا هنوز هم از این اعتقادات استفاده میشود.شما میتوانید به چند طریق این قسمت را با کودکان کار کنید.
اول نقاشی ساده بدون هیچ ذهنیتی
قرار است بچه ها روی سفال به صورت آزاد نقاشی بکشند یعنی هر طوری که دوست دارند. البته فراموش نکنید همین که شما سفال را به بچه ها میدیهد به صورت ناخودآگاه ذهنیت آنها درگیر میشود ولی شما ادر این مرحله بدون موضوع این کار را انجام دهید .
دو م دادن موضوعی خاص
با دادن یک موضوع خاص ذهن آنها را درگیر میشود . و این درگیر ذهن با موضوع باعث میشود کودکان خلاقیت به خرج دهند. مثلا از آنها بخواهید شب و روز را روی سفال بکشند.
یک مثال جالب برای شما من این موضوع را در کلاس خودم مطرح کردم و از قبل برای بچه ها سفالهای مختلف در اندازه و شکلهای مختلف (کاسه -کوزه-بشقاب و..)آماده کرده بودم یکی از بچه ها روی کاسه سفالی به این گونه کشیده بود که روز را داخل کاسه کشیده بود یعنی آسمان آبی خورشید و ابرها و شب را دور کاسه نقاشی کشیده بود .
نقاشی مفهومی یک حرکت هنری خاص
دادن موضوع مفهومی میتوانید نقاشی کودکان را تقویت کند. به این صورت که از آنها بخواهید با نقاشی یک مفهوم را برای شما نقاشی بکشند.
نکته مهم :توجه داشته باشید هر قسمت برای یک گروه خاص سنی در نظر گرفته شود مثلا همین نقاشی مفهوم برای کودکان پنجم به بالا باشد.
یک مثال : شما از بچه ها بخواهید معنی دوستی را با نقاشی روی سفال کار کنند در این صورت ذهن کودکان اول درگیر میشود بعد میخواهند با نوشته و یا شکل این دوستی را نشان دهند وقتی میخواهید آنهارا راهنمایی کنید باید از قبل درباره هنر مفهومی صحبت کنید تا بچه ها درک کنند که در هنر مفهومی بیان با اشکال و نماد ها به وجود می آیند . مثلا یک کودک روی سفال خود یک رنگ سیاه میزند و بعد با رنگ سفید روی آن نقاشی ترک خوردن سفال را ترسیم می کند و از هر ترک قطره آبی در حال خروج است و.. این یک بیان مفهومی در نقاشی است . البته من میدانم این کار شاید کمی برای کودکان سخت باشد ولی با چند بار اجرا و تمرین و کشیدن کودکان درک موضوع را به دست می آورند .
نقاشی با سفال
دراین قسمت دیگر قرار نیست کودکان روی سفال رنگ بزنند ونقاشی کار کنند. در این بخش خود سفال در به وجود آمدن نقاشی نقش اصلی را دارد .این روش هم میتوان به چند بخش تقسیم شود قسمت اول خط کشیدن روی گل سقال و ایجاد شیار در گل سفال است. در این روش کودک گل را متناسب با موضوع خود تخت می کند قطر آن را مثلا ۲ سانت در نظر میگیرد بعد با یک وسیله نوک تیز روی سفال خط میکشد . این سفال قرار نیست دیگر رنگ شود ولی میتوان روی آنهاز سنگ و یا تکه ها کای و شیشه برای زیبایی بیشتر آن استفاده کرد .
دوم نقاشی به صورت نیم برجسته : یکی دیگر از تکنیک های مهم در ترکیب نقاشی با سفال ایجاد تصویر به صورت نیمه برجسته است به این صورت که هنرمند بعد ازاینکه اندازه طرح خود را تعیین کرد (میتواند هر اندازه باشد ) بعد آن را به قسمت های مساوی تقسیم میکند . این تقسیم به این دلیل است که بتواند راحت تر کارها را به صورت برجسته بسازد و بعد بتواند آنها را در کوره بگذارد تا گل سفال به حالت محکم در آید.(توضیحات این قسمت در درسهای آینده ارائه خواهد شد ) بعد هر کدام از خشت ها را طبق طرح به صورت برجسته می سازد یعنی به همان خشت ها تکه هایی اضافه یا کم میکند تا حالت برجسته به خود بگیرند بعد از اتمام و پختن در کوره تمام خشت ها کنار هم می آیند و نصویر را شکل می دهند.
فراموش نکنید در تعریف نقاشی هر کاری بر روی ر سطحی به صورت تخت و دوبعدی نقاشی محسوب میشود .البته این تکنیک در مبحث سفالگری هم به آن پرداخته خواهد شد
نتیجه گیری این درس
اهمیت یک کار هنری در اهدافی است که برای آن تعریف میشود.و این اهداف بر مبنای اسم یا ظاهر آن کار هنری تعیین نمیشود بلکه رویکرد باطنی آن موضوع است که باعث میشود اهدافش تعیین گرددو تاثیرگذار باشد در این درس یعنی تکنیک سفال با نقاشی من به دو نمونه مهم از این هنر پرداختم و به صورت خلاصه شرح دادم یکی نقاشی روی سفال است و دیگر نقاشی با سفال که هر دو مورد در جایگاه خاص و ازشمندی قرار دارند .
دوستانی که در این چند سال از وبلاگ و این سایت استفاده میکنند و یا اینکه تازه با این سایت آشنا شده اند بدانند که نظر دادن به هر مطالب در هر سایتی چند مزیت دارد اول اینکه نویسنده سایت (من) متوجه میشوم که دوستان به چه مسائل و موضوعاتی علاقمند هستند دوم اینکه بقیه دوستان از نظرات آنها نیز استفاده میکنند در واقع یاد میگیرند و یاد میدهند و سوم با نظرات انتقادات و پیشنهادات شما سیستم گوگل برای نوشته ها ارزش گذاری میکند و متوجه میشود که مطالب خواننده دارد و این برای سایت بسیار مهم است .
سلام و تشکر از زحمات شما
چگونه روی سفال نقاشی کنیم که تمیز در بیاد و رنگها با هم قاطی نشوند
و اینکه رنگ مخصوص سفال چیه؟؟
۱۰۹
سلام خدمت شما ..در مورد سوال شما اگر برای بچه ها میفرمایید خوب میتوان از رنگ گواش استفاده استفاده کرد البته روی سفالی که لعاب نداشته باشد بعد از رنگ زدن و خشک شدن میتوان اسپری ورنی روی آن زد تا هم رنگها پاک نشوند و هم براق دیده شوند ولی اگر منظور شما این است که روی ظرف لعاب دار نقاشی کشیده شود باید از رنگهای مخصوص سرامیکی استفاده کنیددو نوع مارک از این رنگها در بازار هست به نام ال بی و دانکار که یکی رقیق وقدرت پوشانندگی بیشتری دارد و یکی دیگر غلیظ تر است
۱۳۳
سلام وقتتون بخیر.خیلی متشکر از این درس جالبتون.میخواستم بدونم برای کلاسی که گروه سنی از پیش دبستانی تا کلاس پنجم باهم هستند با کدوم کار راحت تره و نتیجه بهتری داره.نقاشی روی سفال یا نقاشی با سفال؟
۱۵۵
سلام ممنون از توجه شما – البته به صورت کلی نمیشه این سوالو جواب داد چون از پیش دبستان تا پنجم شرایط ذهنی و مهارتی متفاوتی دارند بخاطر همین هردو روش رو میتونید اجرا کنید ولی متناسب با سن آنها مثلا نقاشی روی سفال برای پیش دبستان میشه نقاشی روی یک گلدان سفالی کوچیک و برای پنجم میتونه نقاشی روی سفال خام یا حتی لعاب دار باشه البته با رنگهای مخصوص سرامیک . برای هر گروه یک نوع کار تعریف کنید
۱۰۴
باسلام ای کاش درمورد مفاهیم بیشتر توضیح میدادید
۱۳۸